Δημιουργία και Καταστροφή του Σύμπαντος
Σύμφωνα με την Μυστική Δοξασία όταν αρχίζει μια ενεργός περίοδος συμβαίνει μια διαστολή της θείας ουσίας από τα έξω προς τα μέσα και από τα μέσα προς τα έξω, σύμφωνα με τον αιώνιο και ακατάβλητο νόμο και το φαινομενικό ή ορατό σύμπαν είναι το τελικό αποτέλεσμα μιας μεγάλης σειράς κοσμικών δυνάμεων οι οποίες μπαίνουν προοδευτικά σε κίνηση. Κατά παρόμοιο τρόπο, όταν αρχίζει η παθητική κατάσταση συμβαίνει μια συστολή της θείας ουσίας και το προηγούμενο έργο της δημιουργίας βαθμιαία και προοδευτικά καταστρέφεται. Το ορατό σύμπαν διαλύεται, η ύλη του διασκορπίζεται και το "σκοτάδι άδειο και μόνο σκεπάζει για μια ακόμα φορά το πρόσωπο της αβύσσου". Για να χρησιμοποιήσουμε μια μεταφορά που μεταδίδει την ιδέα ακόμα πιο καθαρά: μια εκπνοή της "άγνωστης ουσίας" δημιουργεί τον κόσμο και μια εισπνοή προκαλεί την εξαφάνισή του. Αυτή η διαδικασία συνεχίζεται από την αρχή της αιωνιότητας και το τωρινό σύμπαν μας δεν είναι παρά ένα μέσα σε μια άπειρη σειρά, που δεν έχει αρχή και δεν θα έχει ούτε τέλος.
Το απόσπασμα αυτό θα εξηγηθεί όσο είναι δυνατόν (βλέπε Ε. Π. Μπλαβάτσκυ, Μυστική Δοξασία). Αν και όπως φαίνεται τώρα δεν περιέχει τίποτα καινούργιο για τον Ανατολιστή, όμως η εσωτερική ερμηνεία ίσως να κρύβει αρκετά που μέχρι τώρα έμεναν ολότερα άγνωστα για τον Δυτικό σπουδαστή.
Η πρώτη εικόνα είναι ένας σκέτος κύκλος 
, ενώ το δεύτερο αρχαϊκό σύμβολο είναι 
, ένας κύκλος με μια τελεία στο κέντρο: η πρώτη διαφοροποίηση στις περιοδικές εκδηλώσεις της αιώνιας φύσης, της δίχως φύλο και άπειρης "Άντιτι σε Εκείνο", το σημείο στον κύκλο, ή ο εν δυνάμει χώρος μέσα στον αφηρημένο χώρο. Στο τρίτο στάδιο το σημείο μετατρέπεται σε διάμετρο, 
, και τώρα συμβολίζει μια θεία, άσπιλη Μητέρα-Φύση, μέσα στην απόλυτη Απειροσύνη που περικλείει τα πάντα. Όταν η οριζόντια γραμμή διασταυρώνεται με μια κάθετη, 
, σχηματίζεται ο κοσμικός σταυρός. Τότε η ανθρωπότητα φθάνει στην τρίτη Ριζική Φυλή, είναι το σύμβολο για την αρχή της ανθρώπινης ζωής. Όταν η περιφέρεια εξαφανίζεται και παραμένει μόνο ο 
, είναι σημάδι ότι η κάθοδος του ανθρώπου μέσα στην ύλη ολοκληρώθηκε και αρχίζει η Τέταρτη φυλή. Ο σταυρός μέσα σε έναν κύκλο συμβολίζει τον καθαρό πανθεϊσμό. Όταν ο σταυρός μένει μόνος του γίνεται φαλλικός. Έχει τις ίδιες αλλά και περισσότερες σημασίες με ένα Ταυ μέσα σε κύκλο, 
, ή με το "σφυρί του Θωρ" , τον αποκαλούμενο τζαϊνικό σταυρό, ή απλώς την σβάστικα μέσα σε κύκλο, 
.
Με το τρίτο σύμβολο - τον κύκλο χωρισμένο στα δυο από την οριζόντια διάμετρο - υπονοείται η πρώτη εκδήλωση της δημιουργικής (αλλά όχι παθητικής εξαιτίας της θηλυκότητάς της) Φύσης. Η πρώτη αμυδρή αντίληψη του ανθρώπου που συνδέεται με την προδημιουργία είναι θηλυκή, γιατί ο άνθρωπος γνωρίζει περισσότερο την μητέρα του απ' ό,τι τον πατέρα του. Γι' αυτό και οι θηλυκές θεότητες ήταν πιο ιερές από τις αρσενικές. Η Φύση είναι επομένως θηλυκή και ως έναν βαθμό αντικειμενική και απτή και η πνευματική Αρχή που την γονιμοποιεί είναι κρυμμένη. Προσθέτοντας στον κύκλο με την οριζόντια γραμμή μια κάθετη σχηματίστηκε το Τ, η αρχαιότερη μορφή του γράμματος. Αυτό ήταν το ιερογλυφικό της τρίτης Ριζικής φυλής μέχρι την ημέρα της συμβολικής Πτώσης της, δηλάδη όταν συνέβη ο διαχωρισμός των φύλων μέσω της φυσικής εξέλιξης, όταν το σχήμα έγινε 
, ο κύκλος ή η χωρίς φύλο ζωή που τροποποιήθηκε ή χωρίστηκε σε ένα διπλό ιερογλυφικό ή σύμβολο. Για τις υποφυλές της δικής μας πέμπτης φυλής έγινε στον συμβολισμό τα εβραϊκά ζαχάρ (zakhar) και νεκεβά (negebah) των πρωτοσχηματισμένων φυλών. Ύστερα μετατράπηκε στο αιγυπιτακό 
, έμβλημα της ζωής και ακόμα αργότερα στο σύμβολο της Αφροδίτης, 
. Έπειτα έρχεται η Σβάστικα (το σφυρί του Θωρ, ο τωρινός "ερμητικός σταυρός"), τώρα εντελώς χωρισμένη από τον κύκλο της και έτσι γίνεται καθαρά φαλλική. Το εσωτερικό σύμβολο του Κάλι Γιουγκά είναι το πεντάκτινο αστέρι ανεστραμμένο, έτσι 
, το σύμβολο της ανθρώπινης μαγείας, με τις δυο κορυφές (κέρατα) στραμμένες προς τον ουρανό, μια θέση που κάθε αποκρυφιστής θα την αναγνωρίσει σαν χαρακτηριστικό της "αριστερής" ατραπού και το οποίο χρησιμοποιείται στην τελετουργική μαγεία.
Ελπίζουμε ότι με την μελέτη αυτού του έργου οι λανθασμένες απόψεις του κοινού γενικώς σχετικά με τον πανθεϊσμό θα τροποποιηθούν. Είναι λαθεμένο και άδικο να θεωρούτμε τους βουδιστές και τους αντβαϊστές αποκρυφιστές σαν αθεϊστές. Αν δεν είναι όλοι τους φιλόσοφοι είναι οπωσδήποτε γνώστες της λογικής και οι αντιρρήσεις και οι διαφωνίες τους βασίζονται στην αυστηρή λογική. Πράγματι, αν το Παραμπράχμαν των ινδουϊστών μπορεί να θεωρηθεί σαν ένας αντιπρόσωπος των κρυμμένων και ακατανόμαστων θεοτήτων των άλλων εθνών, θα βρεθεί ότι αυτή η απόλυτη Αρχή είναι το πρωτότυπο από το οποίο αντιγράφηκαν όλα τα άλλα. Το Παραμπράχμαν δεν είναι "θεός", γιατί δεν είναι ένας θεός. "Είναι εκείνο που είναι υπέρτατο και μη-υπέρτατο", εξηγεί η Μαντούκια Ουπανισάντ (ΙΙ, 2,8). Είναι υπέρτατο ως Αιτία, μη-υπέρτατο ως αποτέλεσμα. Το Παραμπράχμαν (ουδέτερο) είναι η αμετάβλητη, αγνή, ελεύθερη, άφθαρτη, υπέρτατη Ρίζα, "η Μια αληθινή Ύπαρξη, Παραμαρτχίκα" και το απόλυτο Τσιτ και Τσαϊτάνγια (διάνοια, συνείδηση) δεν μπορεί να γίνει ένας γνώστης, γιατί "Εκείνο δεν μπορεί να έχει υποκείμενο γνώσης". Μπορεί η φλόγα να ονομαστεί ουσία του Πυρός; Αυτή η Ουσία είναι "η Ζωή και το Φως του σύμπαντος, το ορατό πυρ και η φλόγα είναι καταστροφή, θάνατος και κακό".
